2012/07/21

Aardappelgalwesp

Nederlandse naam: Aardappelgalwesp
Wetenschappelijke naam: Biorhiza pallida
Veroorzaakt door de ... generatie: seksuele ♀♂
Waardplant: Eik (Quercus)
Plaats op de plant: knopgal
Periode: nieuwe gallen vanaf half april (vroegste waarneming 17/04), oude gallen blijven vaak lang hangen en zijn het jaar rond te vinden


Aardappelgalwesp - Biorhiza pallida
Jonge gallen zijn roomwit en mooi rood gekleurd.
Op de foto is duidelijk te zien dat de gal groeit uit een knop.
Zulke jonge gallen voelen sponsachtig aan.

Aardappelgalwesp - Biorhiza pallida
Een drietal wat oudere gallen.
Aardappelgallen worden bijzonder groot en zijn daardoor heel opvallend
 
Het maken van grote gallen is trouwens een verdedigingsstrategie: hoe groter de afstand tussen de galwand en de larve, hoe kleiner de kans dat bijvoorbeeld een sluipwesp tot bij de larve raakt. Aardappelgalwespen slagen er in om zulke grote gallen te maken door meerdere eitjes in dezelfde knop te leggen. In een aardappelgal zitten dus meerdere larven. Uit DNA-onderzoek is gebleven dat die larven afkomstig kunnen zijn van verschillende volwassen vrouwtjes.


Aardappelgalwesp - Biorhiza pallida
Een oude gal.

De gallen verkleuren in de loop van de lente en de zomer van roomwit naar lichtbruin en worden harder. Oude gallen voelen niet sponsachtig (“spongy”) meer aan, maar eerder “papery”, enigszins zoals kurk of stevig karton. Je kan zo’n gal nog wel openprutsen met je nagels, maar echt eenvoudig is dat niet. De gallen blijven lang aan de boom hangen, waardoor ze ook in de winter kunnen gevonden worden. Dikwijls sterft de buitenwand van de gal af waardoor de vele galkamers worden blootgelegd.


In dergelijke oude aardappelgallen kun je de larven van de galmug Clinodiplosis cilicrus aantreffen.

Clinodiplosis cilicrus, larve in een oude aardappelgal.


Meer foto's van Biorhiza pallida op waarnemingen.be.